Nếu được chọn 3 cụm từ để miêu tả GenZ, bạn sẽ nghĩ ra ba cụm từ nào đầu tiên? Để Align đề ba nha, GenZ là một “Thế hệ trẻ đầy nhiệt huyết”, “Thế hệ internet” và “Thường xuyên sử dụng điện thoại thông minh”. Không giống như các thế hệ trước như Millenials (những người sinh từ năm 1981 đến năm 1996), Gen Z đã lớn lên trong một thế giới hoàn toàn đắm chìm trong công nghệ, phương tiện truyền thông xã hội và khả năng truy cập thông tin tức thời. Đây là thế hệ ưu tiên sử dụng điện thoại thông minh trong việc mua sắm, giải trí, chat chit và học tập…. Màn hình điện thoại chính là một thế giới thu nhỏ của GenZ, nơi mà họ định hình suy nghĩ, sở thích và quan trọng nhất là hành vi mua sắm.
Có thể nói sức mạnh kinh tế của thế hệ Gen Z đang tăng trưởng một cách nhanh chóng và là mục tiêu béo bở để các doanh nghiệp tiếp cận. Hiện tại, thế hệ GenZ chiếm khoảng 32% dân số toàn cầu và dự kiến nắm giữ 40% tổng chi tiêu của người tiêu dùng trên toàn thế giới vào năm 2025. Điều này thể hiện được giá trị ngày càng tăng của thế hệ GenZ trên thị trường, các thói quen chi tiêu và kỳ vọng về thương hiệu của họ nên được các doanh nghiệp chú trọng hơn.
Vậy điều gì thực sự ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của họ? Việc nghiên cứu, tìm hiểu và nắm bắt được nhu cầu/ thói quen mua sắm của Gen Z là điều rất quan trọng để các doanh nghiệp đưa ra một chiến lược hiệu quả. Hãy cùng khám phá các yếu tố định hình hành vi tiêu dùng của Gen Z thông qua bài viết này nhé!
Gen Z là gì?
Gen Z, hay còn được gọi là Zoomers – là một thế hệ bao gồm những người trẻ sinh năm 1997 đến năm 2012 (Theo trung tâm nghiên cứu Pew). Đây là thế hệ đầu tiên lớn lên hoàn toàn trong kỷ nguyên số, với điện thoại thông minh, internet tốc độ cao và phương tiện truyền thông xã hội. Họ thường bị nhầm lẫn với Millennials – những người được ‘thừa hưởng’ và giao thoa giữa văn hoá của thế hệ cũ với sự chuyển mình đầy ngoạn mục của kỷ nguyên kỹ thuật số. GenZ được tiếp xúc với công nghệ từ rất sớm. Điều này ảnh hưởng sâu sắc đến cách họ tiếp nhận thông tin, tương tác với các thương hiệu và đưa ra quyết định mua hàng.
Thế hệ này rất đa dạng, có ý thức xã hội và coi trọng giá trị. Họ thận trọng về mặt tài chính nhưng vẫn sẵn sàng chi tiêu cho các sản phẩm và trải nghiệm phù hợp với các giá trị của mình. Thế hệ Z ưu tiên tính xác thực, tính bền vững và sự đổi mới trong các thương hiệu mà họ hỗ trợ. Họ tìm kiếm những trải nghiệm được cá nhân hóa, sự hài lòng tức thì và các tương tác kỹ thuật số liền mạch. Theo Bloomberg 2023, thu nhập khả dụng của GenZ rơi vào khoảng 360 đô la tại Mỹ, gấp đôi ước tính từ 3 năm trước. GenZ đang định hình tương lai của thương mại và sự gắn kết với thương hiệu theo một cách chưa từng có.
Đặc Điểm Nổi Bật Của Gen Z Ảnh Hưởng Đến Thói Quen Mua Sắm
Gen Z đang định hình lại hành vi của người tiêu dùng với thói quen mua sắm độc đáo, tư duy số hóa và ra quyết định theo giá trị. Không giống như các thế hệ trước, Gen Z không chỉ mua sản phẩm; họ thường có xu hướng chi tiêu cho các thương hiệu phù hợp với bản sắc, niềm tin và lối sống của họ. Cách tiếp cận mua sắm của họ chịu ảnh hưởng rất lớn từ công nghệ, phương tiện truyền thông xã hội và nhu cầu mạnh mẽ về tính xác thực. Sau đây là một số đặc điểm nổi bật ảnh hưởng đến thói quen mua sắm của thế hệ này:
1. Ưu Tiên Sử Dụng Điện Thoại Di Động:
The smartphone is more than just a communication device for Gen Z—it’s a gateway to the world. According to GlobalWebIndex (2023), over 98% of Gen Zers own a smartphone, and they use it for everything from browsing products and watching reviews to making purchases and engaging with brands on social media. Mobile commerce is essential, with 52% of Gen Z in the US preferring shopping on their phones rather than desktops or in-store.
Điện thoại thông minh là một vật ‘bất ly thân’ đối với thể hệ Gen Z. Theo GlobalWebIndex (2023), hơn 98% Gen Z sở hữu điện thoại thông minh và họ sử dụng nó cho mọi thứ, từ chat chit, giải trí, mua sắm, xem đánh giá và tìm kiếm các thương hiệu trên các nền tảng mua sắm trực tuyến hoặc phương tiện truyền thông xã hội. Theo báo cáo thì có 52% Gen Z ở Mỹ thích mua sắm trên điện thoại hơn là máy tính, laptop hoặc mua trực tiếp tại cửa hàng.
2. Ưu Tiên Mua Sắm Online – Thương Mại Điện Tử
Không giống như thế hệ cũ vẫn thích dành thời gian mua sắm trực tiếp tại cửa hàng để xem tận tay nhìn tận mắt rồi mới đưa ra quyết định thì thế hệ Gen Z lại dành thời gian lướt Shopee, lướt Tiktok, lướt Facebook/ Insta/ Threads, xem livestream để mua hàng. Chỉ cần các thao tác search mua sắm, chụp hình ảnh tìm kiếm sản phẩm, đọc review và ‘Ting ting’ để lên đơn trên điện thoại. Theo Tạp chí Nghiên cứu Học thuật Quốc tế về Kinh doanh và Khoa học Xã hội năm 2024, Thế hệ Z đã trở thành lực lượng thống trị trong việc định hình tương lai của thương mại điện tử. Đây là thế hệ được nuôi dưỡng trong thời đại tin tức, truyền thông nhanh chóng nên họ cũng mong muốn và hướng đến sự tiện lợi, trôi chảy trong trải nghiệm mua sắm của mình. Các sàn thương mại điện tử cho phép họ theo dõi đơn hàng, nhận thông tin cập nhật liện tục và dự đoán thời gian giao hàng.
3. Nghiên Cứu Kỹ Lưỡng:
Có thể nói rằng so với các thế hệ trước thì Gen Z không phải là một thế hệ hành động dựa trên cảm tính. Họ là những người mua sắm sành sỏi, dành thời gian để tìm hiểu về sản phẩm/ dịch vụ, nghiên cứu về danh tiếng của thương hiệu, đọc các review đánh giá, so sánh giá cả giữa các nhà cung cấp trước khi đưa ra quyết định. Khoảng 68% người tiêu dùng Gen Z phải đọc hoặc xem ít nhất ba bài đánh giá trước khi mua hàng. Họ tin tưởng vào những phản hồi trung thực của khách hàng, những lời khuyên từ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và những ý kiến của người có ảnh hưởng hơn là quảng cáo truyền thống.
4. Ý Thức Xã Hội & Hướng Đến Giá Trị
So với thế hệ Millennials, thế hệ Z coi trọng đạo đức thương hiệu, trách nhiệm xã hội và tính bền vững nhiều hơn. Một báo cáo của PDI Technology năm 2023 cho thấy 91% thế hệ Z cho biết họ muốn mua hàng từ các công ty hướng đến tiêu chí bền vững. Trên thực tế, 77% thế hệ Z cân nhắc các chính sách về môi trường và xã hội của công ty trước khi mua hàng, so với 72% thế hệ Millennials, 67% thế hệ X và 62% thế hệ Baby Boomers. Họ ủng hộ các thương hiệu phù hợp với các giá trị của họ—tính bền vững, nguồn cung ứng có đạo đức, tính đa dạng hoặc ủng hộ sức khỏe tinh thần.
5. Cân Nhắc Về Giá Cả
Mặc dù quan tâm về chất lượng và đạo đức kinh doanh của doanh nghiệp, điều khiến Gen Z quan tâm cũng chính là giá cả phải chăng. Họ lớn lên trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế, nổi bật là Đại Suy thoái toàn cầu 2009 khiến thế hệ này có phần thận trọng hơn trong vấn đề chi tiêu. Vì vậy họ thường có xu hướng tìm kiếm các chương trình khuyến mãi, chương trình khách hàng thân thiết, giảm giá độc quyền trước khi mua hàng.
6. Thế hệ của Social Media
Cũng giống như điện thoại dị động, mạng xã hội là top đầu những thứ không thể thiếu, phục vụ cho nhu cầu giải trí, trò chuyện, nắm bắt trend và là điểm đến mua sắm hấp dẫn. 48% Gen Z đã mua sản phẩm trên mạng xã hội. Các nền tảng như TikTok, Facebook, Instagram, Threads và YouTube đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của họ. Họ tương tác với các video dạng ngắn, đề xuất của người có sức ảnh hưởng (influencers) như tiktoker, diễn viên, hoa hậu, người mẫu… và các tính năng mua sắm tương tác như Instagram Checkout và TikTok Shop.
Các Yếu Tố Quyết Định Đằng Sau Hành Vi Tiêu Dùng Của Gen Z
1. Mua Hàng Dựa Trên Cảm Xúc
Các Giáo sư từ Đại học Harvard cho biết các yếu tố cảm xúc ảnh hưởng 95% quyết định mua hàng của thế hệ Gen Z. Ngoài ra, ấn tượng đầu tiên là một yếu tố quan trọng , 90% đánh giá ban đầu về sản phẩm của họ dựa trên màu sắc. Vì vậy để thu hút người tiêu dùng Gen Z, các thương hiệu nên tập trung vào sức hấp dẫn về mặt thẩm mỹ, truyền tải những câu chuyện thương hiệu mang tính cảm xúc và mang lại trải nghiệm cho người sử dụng
2. Tính Bền Vững & Xu Hướng Tiêu Dùng Có Đạo Đức
Gen Z rất quan tâm đến tính bền vững và mong đợi các thương hiệu chia sẻ các giá trị của họ. Gần 60% người mua sắm thuộc thế hệ Z thích các sản phẩm sạch, tự nhiên và thân thiện với môi trường. Họ coi trọng sản xuất có đạo đức, bao bì bền vững và giảm thiểu chất thải tới môi trường.
Với sự gia tăng của chiến lược tiếp thị gây tranh cãi “tẩy xanh” (Greenwashing) mà các doanh nghiệp sử dụng để phóng đại hoặc xuyên tạc mức độ thân thiện với môi trường của sản phẩm khiến Gen Z hoài nghi và yêu cầu những tuyên bố bền vững đáng tin cậy từ các thương hiệu.
3. Tiêu Chí Về Giá Cả & Thói Quen Mua Sắm Thông Minh
Ngoài yếu tố coi trọng tính bền vững và đạo đức thương hiệu, giá cả vẫn là yếu tố then chốt, đặc biệt là ở thị trường Mỹ. Trên thực tế, 63% người tiêu dùng Gen Z xác định giá cả là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quyết định mua mỹ phẩm của họ. (Statista). Họ tích cực tìm kiếm các chương trình giảm giá, ưu đãi và chương trình khách hàng thân thiết. Các thương hiệu cung cấp chiến lược định giá linh hoạt, chiết khấu cho sinh viên và ưu đãi hoàn tiền có thể giành được lòng trung thành của họ.
4. Lòng Trung Thành Và Sự Tin Tưởng Vào Thương Hiệu
Mặc dù am hiểu công nghệ số và luôn sẵn sàng khám phá các thương hiệu mới, nhưng Gen Z lại có lòng trung thành đáng ngạc nhiên khi thương hiệu đã tạo dựng được lòng tin. Theo Morning Consult, 2023, 62% phụ nữ thuộc thế hệ Gen Z có khả năng sẽ mua lại từ các thương hiệu mà họ tin tưởng.
Tuy nhiên, lòng trung thành không chỉ là về chất lượng sản phẩm mà còn là về sự tương tác liên tục, xây dựng cộng đồng và trải nghiệm được cá nhân hóa. Các thương hiệu đầu tư vào giao tiếp trực tiếp, sự hiện diện mạnh mẽ trên mạng xã hội và các chương trình tri ân khách hàng sẽ giữ chân được khách hàng Gen Z.
5. Sự Phát Triển Của Influencer Marketing
Người dùng thế hệ Gen Z có xu hướng mua sắm từ những người có sức ảnh hưởng (influencer) nhiều hơn những quảng cáo truyền thống. Đúng vậy! Một cuộc khảo sát năm 2023 đã ghi nhận rằng 83% Gen Z đã quyết định xuống tiền, đặt mua mỹ phẩm trực tuyến sau khi xem và nghe theo lời khuyên của những người có tầm ảnh hưởng. Vì vậy các thương hiệu cũng nên cập nhập xu hướng này để hướng đến những người tiêu dùng Gen Z:
Các Thương Hiệu Nên Làm Thế Nào Để Bắt Kịp Theo Hành Vi Tiêu Dùng Của Gen Z
Để thu hút sự chú ý và lòng trung thành của Gen Z, các thương hiệu phải thích ứng với lối sống, giá trị và thói quen mua sắm ưu tiên kỹ thuật số của họ. Không giống như các thế hệ trước, Gen Z đòi hỏi sự cá nhân hóa, tính xác thực và trải nghiệm đa kênh liền mạch. Sau đây là cách các thương hiệu có thể đáp ứng kỳ vọng của họ:
1. Tận Dụng Social Media Và Tiếp Thị Influencer
Như đã đề cập ở trên thì quảng cáo truyền thống không còn hiệu quả cao với Gen Z nữa. Thay vào đó, họ thích khám phá và tương tác với các thương hiệu trên các nền tảng truyền thông xã hội như TikTok, Instagram và YouTube. Gen Z thường mua một sản phẩm sau khi nhìn thấy nó trên phương tiện truyền thông xã hội và việc hợp tác với những người có sức ảnh hưởng (influencer), người sáng tạo nội dung (content creator) hoặc tiktoker có thể thúc đẩy lòng tin và uy tín của thương hiệu.
2. Ưu Tiên Tính Xác Thực và Minh Bạch
Thế hệ Z coi trọng sự giao tiếp trung thực, không qua kiểm duyệt từ các thương hiệu. Các công ty nên tập trung vào việc kể chuyện thực tế, nội dung do người dùng tạo ra và giao tiếp cởi mở về tính bền vững và các hoạt động đạo đức. Việc tẩy xanh—giả vờ bền vững mà không có hành động thực tế—có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến danh tiếng của một thương hiệu.
3. Cung Cấp Trải Nghiệm Số Liền Mạch và Cá Nhân Hóa
Thế hệ Z mong đợi các đề xuất sản phẩm do AI thúc đẩy, các ưu đãi được cá nhân hóa và hỗ trợ chatbot. Các thương hiệu sử dụng thông tin chi tiết dựa trên dữ liệu để điều chỉnh trải nghiệm sẽ tăng mức độ tương tác và duy trì.
Giá Cả Phù Hợp Với Giá Trị Thương Hiệu Cung Cấp
Việc cung cấp các khoản giảm giá cho sinh viên, phần thưởng cho khách hàng trung thành và các tùy chọn thanh toán trả góp có thể giúp các sản phẩm có giá trị cao dễ tiếp cận hơn.
Tối Ưu Hóa Mua Sắm Trên Điện Thoại Và Giao Dịch Nhanh Chóng
Với 98% Gen Z sở hữu điện thoại thông minh, các thương hiệu phải đảm bảo các trang web được tối ưu hoá tốc độ truy cập, thân thiện với thiết bị di động, tích hợp thương mại xã hội và thanh toán bằng một cú nhấp chuột. Trải nghiệm mua sắm chậm chạp, phức tạp sẽ khiến họ cân nhắc lựa chọn đối thủ cạnh tranh. Bằng cách triển khai các chiến lược này, các thương hiệu có thể giành được lòng tin của Gen Z, xây dựng lòng trung thành lâu dài và luôn dẫn đầu trong bối cảnh kỹ thuật số không ngừng phát triển.
Kết Luận
Gen Z đang định hình lại bối cảnh người tiêu dùng với tư duy ưu tiên kỹ thuật số, kỳ vọng về đạo đức và nhu cầu về trải nghiệm được cá nhân hóa. Khi sức mua của họ tiếp tục tăng, các thương hiệu phải thích ứng và đổi mới để duy trì sự phù hợp. Bằng cách tập trung vào tính xác thực, thương mại xã hội, tính bền vững và tiếp thị do người có sức ảnh hưởng thúc đẩy, các doanh nghiệp có thể giành được lòng trung thành của người tiêu dùng Gen Z và phát triển mạnh mẽ trong thị trường bán lẻ đang thay đổi.
Bạn muốn tiếp cận Gen Z một cách hiệu quả? Hãy bắt đầu bằng cách hiểu nhu cầu của họ, tương tác một cách chân thực và cung cấp những trải nghiệm có giá trị.
